Vergi Usul Kanunu beş kitaptan oluşur;
- Kitap – Vergilendirme
- Kitap – Mükellefin Ödevleri
- Kitap – Değerleme
- Kitap – Ceza Hükümleri
- Kitap – Vergi Davaları
Md:1 ve 2: Vergi Usul Kanunu hangi vergileri kapsar?
Gümrük idareleri tarafından alınan vergi ve resimler (örneğin ithalde alınan KDV ve ÖTV) VUK kapsamına girmez;
Genel bütçeye giren (5018. Kanun I. Cetvel) vergi resim ve harçlar,
İl Özel İdarelerine ve Belediyelere ait vergi resim ve harçlar,
VUK kapsamına girer ve VUK hükümleri uygulanır.
Özel ve Katma Bütçeli İdareler ile Köy idareleri tarafından alınan parasal karşılıklar için de VUK uygulanmaz.
Md:3 Vergi Kanunlarının Uygulanması ve ispatı nasıldır?
Bu madde 1 ve 2. Maddelde sayılan VUK kapsamına giren vergiler için uygulanır.
Yani 5018 (I sayılı idareler), İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Gümrük Harçları için hüküm ifade eder.
Vergiyi doğuran olayın gerçek durumu esas alınarak vergilendirme yapılır.
Vergisel işlemler yemin hariç her türlü delil ile ispatlanabilir.
Olay ile ilgili bulunmayan şahitler ispat vasıtası olarak kullanılamaz.
İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre mutad olmayan durumun iddia edilmesi halinde ispat külfeti iddia edene aittir.
Yani bir Vergi Müfettişi bu faturanın sahte olduğunun tespitini yapmışsa, bu işlemin ispat külfeti müfettişe aittir. Vergi inceleme raporunda faturanın neden sahte olduğunu belirterek idari işlemi yürütür.
Md:4 Vergi Dairesi nedir? Ne iş yapar?
Vergi dairesi mükellefi tespit eden (yoklama), vergi tarh eden, tahakkuk ettiren, tahsil eden ve mükellefiyet kaydını terkin ettiren (VUK md.160/2) dairedir.
Md:5 Vergi Mahremiyeti nedir? Vergi mahremiyeti kimler hakkında uygulanır? Vergi Mahremiyetinin İstisnası nelerdir?
Bu maddede belirtilen kişiler görevleri dolayısıyla mükelleflerle ilgili öğrendikleri sırları (şahısları, işlemleri, servetleri, mesleki bilgilerini ve gizli kalması gereken hususları) ifşa edemezler ve kendi veya 3. Şahıslara söyleyemezler.
Mahremiyet aşağıdakiler hakkında uygulanır.
Vergi muameleleri ve incelemeler ile uğraşan memurlar,
Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri, danıştayda görevli olanlar,
Vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler,
Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler.
Mahremiyetin istisnaları şunlardır;
İlan edilen vergi rekortmenleri (kendilerine açıklanması sorulur),
Vergi tarhına esas beyanları, kesinleşen vergi cezaları ve vadesi geçmiş vergi alacakları kapsamında mükellefler açıklanabilir,
Sahte ve muhteviyaı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya kullananlar kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlarına, birlik ve meslek odalarına bildirilebilir.
Vergi levhaları da bu maddenin istisnasıdır.
Md:6 Yasaklar nedir? Vergi usul kanunu yasakları kimler hakkında uygulanır? VUK’da çıkar çatışması ile ilgili madde hangisidir.
5. maddede sayılan kişilerin ilişkili oldukları kişilere ait vergi inceleme ve taktir işleri ile uğraşmaları yasaktır.
Yine 5. Md sayılan kişiler yakınlık derecesine bakılmaksızın mükelleflerin vergi kanunlarına uyulması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel işlerini ücretsiz olsa dahi yapamaz.
5.md sayılanların ilişkili olduğu kişiler şu şekilde belirtilmiştir,
Kendilerine, nişanlılarına ve boşanmış olsa bile eşlerine,
Bu maddede sayılan kan veya sıhri hısımlarına,
Kanuni temsilcisi veya vekili bulunduğu kimselere
Eğer md.5 de sayılan kişiler bu yasaklara uymazsa;
TCK 257 Görevi kötüye kullanma 1 yıldan 3 yıla, ve VUK md.363 ile vergi ziyaına sebebiyet verirse 1 kat vergi ziyaı cezasına çarptırılırlar.
Md:7 İdarenin Yardımı Nelerdir?
Bilimum mülkiye amirleri,
Emniyet amir ve memurları,
Belediye başkanları,
Köy muhtarları,
Kamu müesseseleri,
Kanunların uygulanması ile ilgili memurlara ve komisyonlara bütün imkanları ile kolaylık göstermeye mecburdurlar.